Shutterstock

Opinie Kees Maas

Ook een keten heeft een zwakste schakel

22 Mei 2020 - Kees Maas - 14 reacties

De afgelopen jaren is de globalisering van de voedselketen steeds verder geperfectioneerd. Vergaande afspraken over volume, kwaliteit, prijs, logistiek en financiering maakt dat de landbouwsector ongekend heeft kunnen groeien. En zich heeft ontwikkeld tot een onmisbare schakel in de wereldwijde voedselvoorziening.

Daarbij vormt de boer het begin en de consument het einde van het ketendenken. Beide doen overigens het minste mee in deze ketengedachte, maar vormen nu eenmaal de begin en eindschakel die de handel, verwerking, retailer en horeca nu eenmaal nodig hebben om hun verdienmodel in stand te houden.

Als je het bekijkt vanuit het oogpunt van risicomanagement, dan vormt het zoveel geroemde ketendenken vooral een soort estafette. Waarbij het stokje steeds wordt doorgegeven en het risico overgedragen aan de volgende stap binnen de keten. Alles wordt gemanaged, alle informatie wordt gedeeld en overal blijft een deel van de marge hangen.

Keten komt tot stilstand
Totdat.... er iets gebeurt waar niemand rekening mee had gehouden. Een oorlog wordt gevoerd op een bepaald continent en een staking vindt plaats in een haven in een land. Altijd zijn er ontsnappingsmogelijkheden of vervangende routes om de keten te laten blijven functioneren. Een alternatieve route of afzetkanaal laat de keten intact, maar deze coronacrisis op wereldformaat resulteert erin dat de keten in zijn geheel tot stilstand komt.

Neem nu de Europese aardappelsector, in 10 jaar tijd uitgegroeid tot een wereldspeler van formaat. In 2010 werd in Europa circa 4 miljoen ton aardappelen tot frites verwerkt, nu is dit gegroeid naar meer dan 10 miljoen ton. Of kijk naar de veevoerindustrie, ook daar zijn enkele grote spelers in gehele continenten actief. En zo kunnen we nog wel een paar voorbeelden noemen. Zij hebben 1 ding gemeen: ze vertrouwen op de keten en op het systeem. Zij zijn afhankelijk geworden van logistieke partners, van globale fastfoodketens of van financieringen in de keten door het doorschuiven van de betalingstermijnen.

Testen op lange adem
Bij het aanhouden van de coronacrisis worden deze ketens getest op hun onderlinge vertrouwen en hun lange adem. Dat deze food- en feedketens hierna nooit meer hetzelfde zijn, is nu al duidelijk. Alle ketenpartijen gaan nog meer kijken naar wie welke risico's van wie over neemt. En of hun ketenpartners financieel en operationeel wel betrouwbaar genoeg zijn. Maar wat ik vooral denk is dat zij niet meer gaan wedden op 1 paard. Maar weer op zoek gaan naar meer lokale spelers die flexibeler zijn en minder afhankelijk van 1 partij, land, continent of distributeur. 

Daarbij hoop ik dat het begin van de keten zich daarmee sterker kan positioneren en niet alle risico's bij hen wordt neergelegd. Of is het dan toch verstandiger om de keten te ketenen en de beginschakel (de boer) rechtstreeks met de eindschakel (de consument) te laten handelen? Eén ding is zeker. Na dit virus worden de ketens opnieuw tegen het licht gehouden.

* deze column is eerder geplaatst in het Tijdschrift voor Agrarisch Recht van het IAR.

Kees Maas

Kees Maas is directeur van de DCA Groep. Hij heeft meer dan 25 jaar ervaring in de grondstoffenhandel, zowel op de beurzen als in de fysieke markt. Maas is een specialist in prijsrisicomanagement en een veelgevraagd sparringpartner van foodconcerns voor hun afzet- en inkoopstrategie.
Reacties
14 reacties
melkveehouder 22 Mei 2020
Dit is een reactie op het Boerenbusiness artikel:
[url=https://www.boerenbusiness.nl/column/10887366/ook-een-keten-heeft-een-zwakste-schakel]Ook een keten heeft een zwakste schakel[/url]
Kees Maas vindt het belangrijk dat de keten geld verdient, liefst veel, over de rug van de primaire producent, want die hoeft blijkbaar niets te verdienen. Zelden zo'n onzin verhaal gelezen.
Abonnee
Kees Maas 22 Mei 2020
Ik vindt t belangrijk dat iedereen geld verdiend in de keten. Als je goed gelezen hebt , schrijf ik dat dit nu niet zo is en dat de marges in de keten zitten, maar niet aan het begin van de keten (de boer) maar wel de risico's.
En als je goed gelezen heb, zeg ik op het eind dat als de keten veranderd dat elke onderdeel van e keten geld moet verdienen op basis van de hoeveelheid risico die men draagt. En als je de keten korter maakt dat de marge onder minder mensen te verdelen is.

Dus doe je een korte keten van boer direct naar de consument dan is alle marge voor de boer.

Wat is daar precies onzin aan?
Narcos 22 Mei 2020
Veeboeren hebben wel vaker moeite met lezen, nederlandsche taal is soms niet hun goeiste vak.
Abonnee
Peer 22 Mei 2020
Kees Maas heeft het prima uitgelegd. Ik heb er niks aan toe te voegen, als "veehouder" dat wel wil prima, graag ik kijk er naar uit.

Graag kritisch én opbouwend als het mag
Abonnee
pruikenmaker 22 Mei 2020
Zeg gewoon dat de fabrieken de contracten moeten respecteren, Kees Maas. Dit is gewoon een inhoudsloze column omdat je eens in de zoveel tijd wat moet schrijven om die veel te dure abonnementen te rechtvaardigen.
Op een of andere manier durf je de fabrieken niet voor het hoofd te stoten maar kan er de vinger niet precies opleggen.
De fabrieken hebben veel te veel aardappelen op contract vastgelegd, dan moeten ze ook niet zeuren nu de zaak een keer vast loopt.
Gezien de uitbreidingen van de fabrieken is er genoeg verdiend de laatste jaren om de contracten te respecteren.
Nogmaals Kees Maas spreek je gewoon is uit.
Abonnee
Specsavers 22 Mei 2020
Wij hebben goede brillen in de aanbieding jongens, zodat je elk artikel beter kunt lezen en begrijpen. En ook zelf keuzes kunt maken in het leven in plaats van af te geven op de keuzes van anderen.
eigenheiner 22 Mei 2020
het blijft lachwekkend dat iedereen die hier klaagt en een grote broek aantrekt de volgende keer weer braaf een contact inclusief overmachtclausle tekent en als dank de vertegenwoordiger een elleboogtikkie geeft.
Abonnee
info 22 Mei 2020
Het probleem licht denk ik anders, de consument stelt de laatste 50 jaar een zoveel hogere eis aan voedsel, ik bedoel hier het aantal producten bv van melk , 50 jaar terug kocht men melk in de eigen fles de toetjeswereld bestond niet het toetje was zelfgemaakte griesmeelpap of havermoutpap en puddingpap, kaas er waren drie soorten nu 20 , brood er waren wit en regeringsbrood 8 en 12 ons niet gesneden, nu zijn er zeker 20 soorten . We zijn verwende kinderen aan het worden die de boer alleen maar kan leveren vanaf een fabriek dit is voor al onze basis voedsel producten hetzelfde de aardappel niet uitgesloten. Hoe denken we dat te kunnen veranderen, ik denk dat voor het gros van de consumenten niet direct bij de boer kan of de mogelijkheid heeft gaat winkelen. Dat betekend ook dat elke handeling door wie dan ook gedaan een prijskaartje aanhangt , dan zijn er best artikelen te noemen waar ik een vraagteken bij heb of die tussenhandel niet veel te hoog is bv aardappels 1kg boerenprijs 0,15 winkelprijs 1,= / kg met een onbeperkte houdbaarheid, dat bv met bloemen anders. Ik heb er zo even over nagedacht maar het is best moeilijk om een echte goede oplossing voor het hele traject te bedenken wel voor enkele onderdelen maar dan ook weer niet voor iedereen, heeft iemand dat wel moet hij of zij dat maar eens opschrijven.
Jos van Vonderen 23 Mei 2020
Kees Maas. pst #2 jij schrijft: "Dus doe je een korte keten van boer direct naar de consument dan is alle marge voor de boer."

Dit is de matra van Frans Timmermans die je nu verkondigd.

@info. spijker op z'n kop!
Abonnee
Leo 23 Mei 2020
De consument wil helemaal niets, die koopt wat voorhanden is. Door het grote aanbod van door ons geproduceerde grondstoffen gaan afnemers van alles bedenken om dit met zo veel mogelijk marge te verkopen, logisch. Boeren hebben t ook altijd over dat we zoveel uien exporteren, nou ken ik er niet een die dat doet. Dat doen exporteurs die ze bij boeren en verpakkers inkopen. Prima systeem, doen nu 40 cent op het erf, goud zou ik zeggen. Aardappels is ook al 2 jaar goed geweest als je vrij had en niet eeuwig tekortgedaan bent.
hans 23 Mei 2020
Ketens ......

Het is de grote inkoopcentrale der supers die de regels stelt.
En zorgt dat leveranciers uitwisselbaar blijven.

De consument koopt wat wordt aangeboden.
Heb je veel variatie dan kiest men, niet en en, maar of of.
Je verkoopt niet meer, maar moet slechts meer verschillen aanbieden, dus meer kosten maken.

Daarbij wordt het basisproduct door de verwerkende industrie zo gecrackt en vervangen dat je steeds minder nodig bent. Van 1 liter melk maakt men 10 liter melkproducten, vlees wordt opgepompt met oa. zout en water.

De boer krijgt krap aan kostprijs voor z'n kwaliteitsproduct, de burger betaalt de hoofdprijs voor surrogaat-producten.

Ketens, ja om winsten voor aandeelhouders in de levensmiddelenbranche te verzekeren.

Abonnee
info 23 Mei 2020
Hans ik denk dat we als producent niet om de ketens heen kunnen ik moet me eens voorstellen dat de consument naar de veeboer moet voor melkprod. en rundvlees, naar de varkensboer voor varkensvlees, naar de kippenboer voor het eitje en kippenvlees, naar de akkerbouwer voor de aardappel en ui, en voor mijn banaan en kiwi naar de Canarische eilanden en moe wil ook nog een bloemetje op tafel dat is toch wel zo gezellig . Dat betekend zonder supers en ketens die al die producten in die super aanbieden is zo gek nog niet. We gaan deze boodschappen niet allemaal op de fiets bij die boeren halen dus als we dat ook nog eens meenemen kwaa vervuiling NO2, NOX, CO2, uitstoot zie ik nog niet direct iets wat veel beter past . Er is wat betreft een goede prijs te behalen voor ons als producent maar 1 mogelijkheid dat is quoteren , maar hier hangt ook een groot nadeel aan. HET VALT NIET MEE. Maar wel leuk er zo over te brijenstormen.
Abonnee
info 23 Mei 2020
Dat betekend dat Frans Timmermans met zijn uitspraken over zijn matra de plak goed mis slaat en weer veel mensen met zijn geschreeuw van de wal in de sloot brengt, 80% dom en niet overwogen gebleer en niet waard om er verder op in te gaan.
hans 23 Mei 2020
Info, ketens zijn er voor de bazen en de slaven van deze maatschappij.

Wat wij producenten nodig hebben is eerlijke concurentie, eerlijke belastingen, en gelijke regels.
En dat voor hier geproduceerde- en importproducten, en voor kleine bedrijven (boeren) en midden en (mega)grote bedrijven.

Maar ja, voor dat het regime in ons "democraties" narco-belastingparadijs aan boeren denkt ....

U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden