Dossier Verkiezingen 2023

De kiezer heeft met de stembusgang van 21 november het hele politieke landschap op de kop gezet. De PVV is met afstand de grootste partij gemaakt, terwijl nu ook een coalitie over rechts het meest voor de hand ligt. Wat dit voor de landbouw betekent, is moeilijk precies te voorspellen, maar er gaan heilige huisjes sneuvelen en wellicht worden ook (spaar)potjes opengebroken.

Rodenaar Harm Holman (66) is het landbouwgezicht op de kandidatenlijst van Nieuw Sociaal Contract (NSC), de partij van Pieter Omtzigt. Met plek 20 op de lijst, lijkt de oud-CDA'er en voormalig zuivelbestuurder verzekerd van een zetel in de Tweede Kamer en dus een rol in de Haagse beslismachine. Het is een stap naar een harde wereld, weet Holman, en of het hem daar mee zal vallen of niet, dat moet blijken. 'Ik heb bijval gekregen, er zijn ook mensen die zeiden: Harm, waar begin je aan?'

Thom van Campen (33) zit ruim 2,5 jaar in de Tweede Kamer. Zelf was hij als liberaal al nooit zo'n voorstander van onteigening van boeren. Zijn partij laat dat nu ook los, net als 2030 als streefdatum voor de halvering van stikstofuitstoot.

Tjeerd de Groot (55) zit sinds 2017 voor D66 in de Tweede Kamer. Hij wist boeren in het verleden flink in het het harnas te jagen met zijn uitspraak over de halvering van de veestapel, maar ziet zichzelf absoluut niet als anti-boer. De politicus heeft getwijfeld of hij zich weer verkiesbaar moest stellen, maar gaat er toch weer voor. 'Het is niet minder nodig om je in te zetten voor herstel van de natuur, schoon water, schone bodem en de toekomst van de boer. Daar ligt toch mijn hart!'

Pieter Grinwis (44) zit nu ruim twee jaar voor de ChristenUnie in de Tweede Kamer en heeft onder meer landbouw in de portefeuille. Op de lijst staat hij direct achter lijsttrekker Mirjam Bikker. De zoon van een akkerbouwer in Goeree Overflakkee vond het de afgelopen periode soms moeilijk: 'Ik heb het lastig gevonden om land- en tuinbouwwoordvoerder te zijn terwijl er in plaats van verbinding steeds meer verwijdering leek te ontstaan.'

Al is hij 58 jaar en beschikt hij over een berg feitenkennis als het gaat om landbouw en platteland, een doorgewinterd politicus is hij nog niet, zo maakt BBB-kandidaat Cor Pierik duidelijk. 'Ik ben nog een ontzettend groentje in de politiek. In het debat zoek ik het ook minder in de scherpe oneliners, maar ga ik liever door naar de inhoud.'

Sieta van Keimpema (56) verbetert de interviewer meteen als ze voor veteraan dreigt te worden uitgemaakt. 'Ik ben een langeafstandschaatster,' reageert ze, 'en iemand met een groot agrarisch netwerk - nationaal en internationaal.' Mede met behulp daarvan wil ze oplossingen aandragen voor de situatie waar landbouw en platteland zich nu bevinden. 'En alles wetenschappelijk onderbouwd', vult ze aan.

GroenLinks heeft niet eerder aan een kabinet deelgenomen, maar met de combinatie GroenLinks-PvdA komt dat wel in zicht. Laura Bromet (53) zit vijf jaar voor GroenLinks in de Tweede Kamer en heeft onder meer landbouw in haar portefeuille. Ze staat op nummer 11 van de combineerde lijst.