Han de Jong

Heel kort vroeg ik me af of de titel van dit commentaar wel politiek correct is. De 'degrowth' beweging heeft veel aanhangers. Vervolgens werd ik boos op mijzelf. Ik bepaal zelf wel wat ik schrijf en politiek correct hoef ik niet te zijn. Ik ben een voorstander van economische groei en schaam me daar helemaal niet voor.

Dit is een kort commentaar. Vandaag heb ik andere drukke bezigheden, maar een blik op de industrie bij onze oosterburen wilde ik toch verschaffen. Duitsland is een economie met een relatief zwaar gewicht in de industrie en het gaat al een tijd niet zo lekker met de Duitse industrie.

Er tekent zich een positieve ontwikkeling af in de industrie. Die ontwikkeling is mondiaal. In ons eigen land meldden zowel het CBS als de NEVI deze week een verbetering van het ondernemersvertrouwen in de industrie. Vooral de inkoopmanagersindex van de NEVI steeg sterk: van 44,8 in december naar 48,9 in januari. We moeten bijna drie jaar terug om een grotere stijging te vinden. Wel ligt de inkoopmanagersindex nog onder 50, dus indiceert de enquête dat nog altijd sprake is van krimp. Ook de CBS-indicator ligt onder het gemiddelde op de lange termijn. Maar dit soort indicatoren wisselt niet heel vaak van richting, dus ik ben hoopvol dat de verbetering zich zal voortzetten.

Ik weet het, de titel boven dit stuk klinkt dramatisch. Met die titel wil ik de aandacht vestigen op wat ik beschouw als een zeer bedreigende ontwikkeling in de Europese economie. Van enige sense of urgency is geen sprake. Dat maakt het nog verontrustender. Het eerste plaatje maakt het probleem duidelijk.

Mijn gewaardeerde BNR-collega Bas van Werven daagt mij doorgaans uit om in de constante stroom macro-economische data vooral positieve ontwikkelingen op te sporen. Dat vind ik een goede aanpak, maar makkelijk is het momenteel niet. Toch is er deze week wel weer het een en ander te vinden aan positief macro-economisch nieuws.

Het CBS rapporteerde vanochtend dat onze inflatie in december 1,2% bedroeg, tegen 1,6% in november. Voor 2023 als geheel staat er nu 3,8% in de boeken, terwijl dat in 2022 nog 10,0% was. Dat klinkt goed, zelfs geruststellend. Toch kun je echt nog niet stellen dat de inflatie onder controle is. Als schot voor de boeg durf ik de voorspelling wel aan dat onze inflatie in januari omhoog zal schieten tot boven 3%. Ik plaats de volgende kanttekeningen.

Vorige week schreef ik hier over de effectiviteit van de handelsembargo's die zijn ingesteld tegen Rusland. Ik liet zien dat de Duitse export naar Rusland weliswaar met zo'n 75% is gedaald, maar dat de export naar enkele andere landen opmerkelijk is gestegen. Als je het bij elkaar optelt, dan lijkt het erop dat de daling van de Duitse export naar Rusland grotendeels is opgevangen door de export naar die andere landen. Je moet vermoeden dat de goederen die het betreft via een omweg alsnog in Rusland terechtkomen.

Deze week wil ik het macro-economische nieuws even laten voor wat het is en de vraag adresseren hoe het staat met de effecten van de sancties die de EU tegen Rusland heeft ingesteld. In het bijzonder wil ik me richten op de maatregelen die de export naar Rusland aan banden proberen te leggen. Een hele reeks goederen mogen niet meer naar Rusland worden geëxporteerd, de sanctiegoederen.