Waarom zien Interfood en A-ware kansen in Estland?

Letland, Litouwen en Estland zien hun melkveebedrijven steeds verder opschalen. Sinds de val van de Sovjet-Unie, waar de 3 landen langs de Oostzee onderdeel van uitmaakten, zijn er vele kleine familiebedrijven opgezet. Die hebben zich goed verder kunnen ontwikkelen nadat de 3 Baltische staten zich in 2004 hebben aangesloten bij de Europese Unie. De hectarepremie vanuit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) kwam voor de ontwikkeling van de bedrijven goed van pas. 

Deze Baltische melkveebedrijven zijn 17 jaar later uitgegroeid tot melkgiganten, waarvan velen zich qua omvang kunnen meten met melkveebedrijven in de Verenigde Staten. Op het moment zijn er al veel bedrijven met meer dan 1.000 melkkoeien en deze trend lijkt niet te stoppen. Door goedkope landbouwgrond, steun van de overheid en buitenlandse investeerders is het voor bedrijven makkelijker om uit te breiden.

Kwart van de melk op export
De melkproductie in de Baltische Staten is in 2020 samen goed voor 2.939.000 ton. Ter vergelijking: dat produceert Nederland in krap 3 maanden. De meeste melkproductie zit in Litouwen. De 3 landen exporteren ongeveer 25% van de geproduceerde melk. In 2015 hadden de landen een tegenslag door de Russische sancties die werden ingesteld. Vooral Estland werd geraakt en zag een daling in de export van 17% ten opzichte van 2014.

De melkprijs in de Baltische Staten is éen van de laagste in Europa. Litouwen heeft hier de laagste melkprijs met €26,16 per 100 kg melk op basis van 3,9% vet en 3,4% eiwit. Voor melkveehouders zijn de kosten gelukkig ook laag. Dit heeft ook weer vooral te maken met de goedkope grondprijzen. De lage investeringsdrempel en steun van de overheid zorgt ervoor dat buitenlandse investeerders kansen zien in de 3 landen.

A-ware ziet kans en investeert
Royal A-ware en Interfood werken samen met het Estlandse SCE E-Piim om een moderne zuivelfabriek op te zetten in Estland. SCE E-Piim is een van de grootste zuivelcoöperatie van Estland en Letland. Hiermee wordt de capaciteit van de zuivelindustrie verbeterd en hebben melkveehouders ruimte om zich verder te ontwikkelen. A-ware en Interfood hebben via een joint venture genaamd Meierei B.V., een 24,99% aandeel in het Estse SCE E-Piim.

Een woordvoerder van A-ware vertelt dat de bouw van de fabriek een samenwerking vormt voor de lange termijn. In het Verenigd Koninkrijk wordt veel cheddar kaas geproduceerd en door brexit is er ruimte ontstaan op de Europese markt. Hier speelt A-ware op in door het afnemen van cheddar uit de nieuwe zuivelfabriek. Hiermee kan A-ware de marktpositie verbeteren. Een vertegenwoordiger van Meierei gaf bij de aankondiging aan dat de nieuwe zuivelfabriek de sector een ontwikkeling sprong van 30 jaar geeft. Een specifiek doel van de nieuwe fabriek is om klimaatneutraal en duurzaam de melk te verwerken. 

Verwachtingen
De melkveehouderij in de Baltische Staten lijkt de trend van de afgelopen 20 jaar door te zetten. De overheid steunt de melkveehouderij al jarenlang om door te groeien voor een efficiënte sector. Grotere individuele bedrijven en meer melk per koe. Hiermee willen de landen efficiënt melk produceren en de kosten te verlagen.