BB 10 jaar Even bellen met
'Maak duidelijke afspraken in afzet biggen en varkens'
Boerenbusiness bestaat dit jaar 10 jaar. In het kader van dit jubileum blikken we terug én kijken we vooruit naar belangrijke gebeurtenissen in de sector. Welke ontwikkelingen spelen een belangrijke rol en waar moeten we ons de komende jaren op voorbereiden? Vandaag een gesprek met Robert Stienen, agrarisch relatiemanager en specialist varkenshouderij bij ABN AMRO.
Het aantal varkenshouders in Nederland neemt af, met de stoppersregeling in het vooruitzicht moet er rekening gehouden worden met een versnelde afname van het aantal varkensbedrijven. Door de coronacrisis en de Afrikaanse varkenspest (AVP) in Duitsland verloopt de afzet van Nederlandse biggen stroever. Volgens Stienen is het belangrijk voor de blijvers in de sector om duidelijke afspraken te maken met hun afnemers over de afzet.
In hoeverre is de rol van de financier veranderd in de afgelopen 10 jaar?
"De kern is natuurlijk hetzelfde gebleven, banken lenen nog steeds graag geld uit aan goede bedrijven. Maar door de jaren heen zijn er wel steeds meer eisen en voorwaarden waar een bank aan moet voldoen. Hierdoor is de rol van financier minder flexibel geworden en kan de bank minder meeveren dan in het verleden. Daarom kijken we of er voldoende ruimte is om tegenvallers in de exploitatie zelf op te vangen. De kasstroom fluctueert nu eenmaal sterk in de sector.
"Wat ook is veranderd is de mate waarin investeringen door de bank worden gefinancierd. Jaren geleden kon er door goede bedrijven gemakkelijker een volledige financiering worden aangevraagd, tegenwoordig moet een ondernemer ook echt eigen vermogen inbrengen. Daarbij zijn bedrijven in het afgelopen decennium steeds professioneler geworden en dat verwacht de bank ook van ondernemers. Zij moeten zelf actief vooruit kijken en anticiperen op mogelijke tegenslagen. Ondernemers komen ook steeds meer zelf met strategieën en daar ondersteunen wij hen in."
Het aantal varkenshouders in Nederland neemt steeds verder af. Hoeveel ondernemers blijven er over in Nederland?
"Door de jaren heen zie je inderdaad een continue afname in het aantal boerenbedrijven. Dat zal ook de komende jaren voortzetten, de stoppersregeling versnelt dit proces. Ondernemers die op de langere termijn zouden willen stoppen gaan wellicht door de saneringsregeling nu eerder stoppen. Hierdoor zal het aantal varkenshouders op korte termijn harder afnemen, maar op de langere termijn wordt dit weer rechtgetrokken doordat er dan minder ondernemers zullen stoppen."
"Hierin zal het aantal varkenshouders in verhouding sneller afnemen dan het aantal varkens. Er zullen namelijk ook varkensrechten worden opgekocht door ondernemers die wel doorgaan. Ik schat in dat het aantal varkenshouders met respectievelijk 10% kan dalen, het aantal varkens gaat daarentegen zeker niet met 10% afnemen."
Wat is volgens u het bestaansrecht voor blijvers in de sector?
"Ik denk dat de blijvers in de sector vooral zelf aan het stuur moeten blijven en regelmatig in de spiegel moeten kijken. De Nederlandse varkenshouders hebben in 2017 en 2019 goede jaren gehad, met die verdiensten moeten ze voorzichtig omgaan. Zoals bekend kent de varkenscyclus hoge pieken maar ook diepe dalen. Mijn tip is dan ook om niet al je vermogen direct te investeren, maar behoud ook liquide middelen om een goede buffer op te bouwen."
"Ook is het belangrijk om goede afspraken te maken. Dat aspect komt nu met de Afrikaanse varkenspest in Duitsland duidelijk naar voren. Ondernemers die goede afspraken met hun relaties hebben gemaakt, kunnen nu ondanks de stroeve afzet richting Duitsland alsnog hun biggen kwijt. Andersom vinden ondernemers die geen concrete afspraken hebben gemaakt nauwelijks afzet voor hun biggen. Zorg dus voor zekerheid en maak duidelijk afspraken."
Reserveren veel ondernemers ook daadwerkelijk geld voor het opbouwen van buffers, of wordt er ook veel geïnvesteerd?
"Ondernemers in de sector bouwen inderdaad buffers op. Ze willen met iets meer zekerheid de toekomst in gaan en niet klem komen te zitten wanneer er mindere jaren worden gedraaid. Er zijn uiteraard ook varkenshouders die wel wat meer investeren, bijvoorbeeld in achterstallig onderhoud en onder andere het aflossen van crediteuren. Het investeren zie ik niet echt gebeuren in schaalvergroting, eerder in optimalisatie."
Wat is jullie verwachting voor de varkensprijzen de komende tijd?
"Ik ben er niet zo zeer heel negatief over. Kijk, op de korte termijn is de situatie natuurlijk erg onzeker en is het hangen en wurgen op de afzetmarkt van biggen. Door de Afrikaanse varkenspest in Duitsland is de doorstroming in de afzet weg. Daarbij komen we net uit een lastige periode gezien de coronacrisis waarbij de slachtcapaciteit fors terugviel. Ik verwacht dat het prijsniveau de komende jaren weer goed zal zijn. Wanneer China haar binnenlandse varkensvleesproductie weer op peil heeft, dan is de situatie natuurlijk heel anders, maar tot die tijd verwacht ik dat de wereldwijde vraag- en aanbodverhouding goed zal blijven. Of we de komende jaren de hoge varkensprijzen van begin 2020 weer gaan halen is niet te voorspellen, maar dat hoop ik uiteraard wel!"
Chanti Oussoren
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.